Türkiye’nin de en kalabalık 16. şehri olan Samsun, gerçekten önemli bir liman kenti…
Samsun Orta Karadeniz’de, Yeşilırmak ve Kızılırmak deltalarının arasında kalan verimli topraklarda yer alıyor.
Eğitim, sağlık, sanayi, ticaret, ulaşım ve ekonomi açılarından Karadeniz Bölgesi’nin en gelişmiş şehri burası. Dolayısıyla, Samsun’un “Karadeniz’in Başkenti” olarak anılmasına şaşırmıyorum.
Karadeniz Bölgesi’nin en kalabalık şehri Samsun, aynı zamanda önemli bir liman kenti.
Samsun Hakkında
Samsun, M.Ö.750-760 yılları arasında İon şehir devletlerinden Miletoslular tarafından Amisos adı ile kurulmuş küçük bir yerleşim merkeziymiş. Daha sonralarıysa Pers, Makedonya, Pontus, Roma, Bizans, Danişment, Selçuklu ve Osmanlı hakimiyetinde kalmış.
Eski adı Yunanca Amisos olan Samsun, Roma ve Bizans dönemine gelindiğinde Samsunta veya Samsus şeklinde anılmaya başlanmış. Kentin adını Samsun şeklinde yazıp okuyan ilk kişi ise Endülüs Emevi coğrafyacı ve gezgin İbn Said olmuş.
Amisos Hazinesi, Karun Hazinesi’nden sonra Türkiye’de bulunan en değerli hazinedir.
Samsun’da Gezilecek Yerler
Gezdiğiniz yerlerde tarihten izler bulmayı sevenlerdenseniz Samsun’da gezilecek yerlerin pek çoğu sizi mutlu edecek demektir. Hazırsanız başlayalım!
1- Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Şehir merkezinde, fuar alanı içerisinde yer alan Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi’ni gezerken Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait sikkeler; Samsun ve çevresinde ele geçen Kalkolitik, İlk Tunç, Hitit, Helenistik, ve Roma dönemlerine ait bronz, kemik, taş ve pişmiş topraktan oluşan eserler; antik Amisos kentinde ortaya çıkarılan göz alıcı Amisos Hazineleri ve Samsun yöresinden müzeye gelen etnografik eşyalar arasında kendinizi tarihte bir zaman yolculuğuna çıkmış gibi hissedebilirsiniz.
Bafra ilçesi, İkiztepe kazılarında bulunan, İlk Tunç Çağı’na ait ameliyatlı kafatası.
2- Samsun Kent Müzesi
Samsun’un kronolojik tarihi, eski şehir yaşamı, belediye başkanları, valiler, Samsun’un tarihi yapıları, Samsun’da ulaşımın gelişimi, Kurtuluş Savaşı, Samsun’un geçim kaynaklarından biri olan tütüncülük, Samsun’da turizm, Samsun yemek kültürü, düğün gelenekleri, Samsunlu ünlüler ve çok daha fazlası hakkında çeşitli detayların sergilendiği Samsun Kent Müzesi, haftanın her günü ziyaret edilebiliyor.
3- Gazi Müzesi
Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ilk geldiğinde Mıntıka Palas adıyla tanınan iki katlı bir binada kalmış. Diğer gelişlerinde de Samsun halkı Atatürk’ü bu binada ağırlamış.
5 Ekim 1940 tarihinde Gazi Müzesi olarak ziyarete açılan bina, Samsun’un İlkadım ilçesinde, Mecidiye Caddesi üzerinde bulunuyor. Atatürk’ün yaşam alanları, eşyaları, fotoğrafları ve belgeleri Gazi Müzesi’nde sergileniyor. Kongre Salonu’nda Bandırma Vapuru’nun maketi yer alıyor.
4- Tütün İskelesi ve Kurtuluş Yolu
Atatürk’ün karaya çıktığı Tütün İskelesi yeniden yapılmış ve önüne temsili Bandırma Vapuru inşa edilerek 400 metre uzunluğundaki Kurtuluş Yolu düzenlenmiş. Yol üzerine Atatürk ve 18 arkadaşının karaya çıkış halini gösteren heykeller konulmuş ve bir çeşit açık hava müzesi oluşturulmuş. Kurtuluş İskelesi’ni görmek için Cumhuriyet meydanına vardığınızda sahil tarafına bakmanız yeterli.
Tütün İskelesi ve Kurtuluş Yolu
5- Bandırma Vapuru ve Milli Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi
Mustafa Kemal Atatürk’ü 9. Ordu Müfettişi (Mirliva) olarak kurmayları ile birlikte İstanbul’dan Samsun’a getiren Bandırma Vapuru Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ne giden yolda çok önemli bir görev yapmış ve tarihteki yerini almıştır.
Mustafa Kemal ve arkadaşlarının karaya ilk ayak bastıkları meydana yerleştirilen Bandırma Vapuru örneği 2003 yılında müze olarak ziyarete açılmış. Doğu Park’ta yer alan Bandırma Vapuru Müzesi’nin teşrif odasında veya kaptan köşkünde bulunan, Atatürk’ün arkadaşlarını ve vapur mürettebatını simgeleyen bal mumu heykeller müzeye can veriyor.
Ayrıca müze içerisinde, Atatürk’e ve o yıllara ait olan eşyalar ve araç-gereçler de sergileniyor. Atatürk’ün sevdiği şarkılar da müzenin içini dolduruyor.
Bandırma Vapuru ve Milli Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi
6- Milli Kurtuluş Anıtı
Kurtuluş Savaşı’nı ve genelgeleri betimleyen on kabartmadan oluşan Milli Mücadele Panoraması ile Türkiye’nin yedi bölgesini temsil eden yedi figürlü Milli Kurtuluş Anıtı da 2002 yılında müze alanına eklenmiş.
Milli Kurtuluş Anıtı
7- Onur Anıtı
İlkadım ilçesindeki Belediye Parkı’nda yer alan Onur Anıtı, Samsun halkı tarafından Avusturyalı Heykeltıraş Heinrich Krippel’e yaptırılmış. Bronzdan yapılmış heykel, kaidesiz 4.75 metre, kaideli 8.85 metre yüksekliğinde.
Henry Krippel bu heykeli, Viyana’da kendi atölyesinde bronz döküm olarak 32 parça halinde ortaya çıkarmış ve Türkiye’ye getirmiş. 1927’de sipariş edilen heykel iki haftalık yoğun uğraşlar sonucunda bir araya getirilerek 1932’de kaidesine dikilmiş. Günümüzde Samsun’un simgelerinden biri olmuş durumda.
Onur Anıtı
İlk bakışta bile her an canlanacakmış gibi bir duygu uyandıran bu anıta baktığınızda, Atatürk’ü bütün heybeti ile büyük bir kaide üzerinde şahlanan bir at üstünde görebilirsiniz.
Anıtın heykeltıraşı Heinrich Krippel yaptığı açılış konuşmasında bu kompozisyonu “Gururlu bir şekilde batıya ve çok uzaklara dikilen azim dolu bakışlarıyla Gazi Mustafa Kemal, şahlanan atın üzerinde dimdik bir şekilde oturuyor. Bu oturuşta korkusuzluk, kolun kılıca uzanışında ise güç ve cesaret vardır.” şeklinde açıklamış.
Onur Anıtı’nın kaidesinin yanlarında, biri halkı ve Atatürk’ü beraber gösteren, diğeri savaş anını canlandıran iki kabartma ve yazılar bulunuyor.
Heinrich Krippel Caddesi
8- İlkadım Anıtı
Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Anadolu’ya ayak basışını simgelemek için yaptırılan İlkadım Anıtı, 1981-1982 yılları arasında Heykeltıraş Hakkı Atamalı tarafından yapılmış.
Atatürk’ün doğumunun 100. yılında Samsun halkı tarafından yaptırılan bu anıtın öndeki üçlü figürü, hem Atatürk ve beraberindekilerin Samsun’a ilk ayak basışlarını hem de Kurtuluş Mücadelesi’nin başladığı yeri simgeliyor. İki ucunda gençliği simgeleyen heykeller bulunan anıt, aynı zamanda dayanışmayı da temsil ediyor.
İlkadım Anıtı
9- Amazon Adası, Batı Park
Samsun’un kültürel zenginlikleri arasında yer alan efsanevi kadın savaşçılar olarak bilinen Amazonlar’ın, Thermedon Çayı (Samsun’un Terme İlçesi) yakınlarında kurdukları “The Miskyra” kentinde yaşadıkları belirtiliyor. Çeşitli kaynaklarda daha iyi ok atabilmek için bir göğüslerini kestikleri rivayet edilen ve birçok efsanede adları geçen Amazonlar adına her yıl Terme’de festival düzenleniyormuş.
Batı Park’ta yer alan Amazon Adası da, bu efsanevi savaşçıları turizme kazandırmak adına oluşturulmuş. Adada 6 ton ağırlığında devasa bir Amazon savaşçı kraliçesi heykeli bulunuyor. Adada bu heykelin yanı sıra Amazonların günlük yaşamlarını, tarihlerini ve mitolojik hikayelerini anlatan heykeller ve rölyefler de bulunuyor.
Batı Park’taki Amazon Adası’nda yer alan savaşçı kraliçe heykeli.
10- Amisos Tepesi
Samsun’da tarihin iyice derinliklerine doğru inmek istiyorsanız Batı Park’tan teleferiğe binerek Amisos Tepesi’ne çıkabilirsiniz. Burada Helenistik Dönem’de yapılmış Baruthane Tümülüsleri’ni görebilirsiniz. Burada bulunan Amisos Hazineleri, Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi’nde sergileniyor.
Ayrıca Amisos Tepesi’nden şehri kuş bakışı seyredebilirsiniz. Tepede yer alan kafelerde çay içip dinlenebilir, yemek yiyebilirsiniz.
Samsun’un Amisos Tepesi’nden görünüşü…
11- Tarihi Göğceli Çivisiz Cami
Samsun’un Çarşamba ilçesinde yer alana Göğçeli Camii, insanı hayrete düşürecek cinsten. Yapımı sekiz asır öncesine dayanan bu cami, Selçuklu mimarları tarafından çivi kullanmadan yapılmış. Çivisiz Cami olarak da anılan Göğceli Camii, Selçuklu Sultanı Gıyaseddin Keyhüsrev’in talimatı ile 1205 yılında yapılmış. Ahşaptan yapılan caminin temelinde deprem takozu da kullanılmış.
12- Sevgi Gölü
Samsun, İlkadım’da yer alan Sevgi Gölü, yapay bir göl ve çevresindeki mekanlardan oluşuyor. Samsunluların hoşça vakit geçirmek için sıklıkla gittiği yerlerden biri olan Sevgi Gölü’nün etrafında gezi ve dinlenme alanları, kafe ve restoranlar bulunuyor. Suni göl içerisinde çeşitli balıklar ve su kuşları bulunuyor.
Kızılırmak
Samsun’un Doğal Güzellikleri
1- Samsun Kaplıcaları
Samsun kaplıca olanakları açısından da zengin bir şehrimiz. Şehrin birçok ilçesinde kaynak sular bulunuyor ve bunlardan bazılarının ünleri dünyaya bile yayılmış durumda. Samsun’un Ladik ilçesinde yer alan Hamamayağı Kaplıcaları, şehrin mutlaka ziyaret edilmesi gereken noktalarından… Samsun’daki Havza Kaplıcaları da sıklıkla gidilen yerlerden…
2- Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti
Göçmen kuşların göç yolundaki dinlenme noktalarından biri olan Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, Türkiye’nin en büyük deltalarından biri olarak biliniyor ve Samsun’un Bafra ilçesinde yer alıyor. Burada dönemsel olarak farklı kuş türlerine, bitki çeşitliliğine ve yaban hayatına şahitlik edebilirsiniz.
Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti
3- Bayraktepe Tabiat Parkı
Şehir hayatından bunalan Samsunluların uğrak noktalarından biri olan Bayraktepe Tabiat Parkı, şehir merkezine yakın konumu ile dikkat çekiyor. Park içerisinde restoran, kafe, çocuk oyun alanları ve spor alanları bulunuyor. Parkta keyifli bir doğa yürüyüşü yapabilir, piknik sofrası kurabilirsiniz. Buradaki doğal yaşam çeşitliliğini gözlemleyerek bol bol fotoğraf çekebilirsiniz.
4- Şahinkaya Kanyonu Tabiat Parkı
Samsun’un Vezirköprü ilçesinde yer alan Şahinkaya Kanyonu Tabiat Parkı’nda gezi rotası ve bisiklet yolu bulunuyor. Kanyondaki heybetli kayalar, seyir noktalarından görünen manzaralar oldukça etkileyici. Tekne ile kanyonu gezme imkanınız bulunuyor. Şahinkaya Kanyonu Tabiat Parkı’nda doğa yürüyüşü ve piknik yapabilir, fotoğrafçılık, olta balıkçılığı, dağcılık, kanyoning gibi aktivitelere katılabilirsiniz.
Şahinkaya Kanyonu Tabiat Parkı
5- Ladik Gölü
Samsun’da görülmesi gereken doğal güzelliklerden biri kesinlikle Ladik Gölü… 7 km uzunluğunda ve 2 km genişliğinde olan Ladik Gölü’nün üzerinde yer alan adacıklar burayı daha ilgi çekici bir hale getiriyor. Özellikle gün batımı zamanlarında bu bölgede çok güzel dağ ve orman manzaraları ile karşılaşabilirsiniz.
6- Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi
Eski Taş Çağı’na dayanana bir tarihe sahip olan Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi, günümüzde arkeolojik bir sit alanı konumunda. Vadi boyunca uzanan kayalıklarda yer alan oyuk ve mağaraların MÖ. 15.000 ile MÖ. 60.000 yıllarına ait olduğunu duyunca bu bölgeyi gezme isteğiniz daha da artabilir.
7- Kabaceviz Şelaleleri
Samsun’un gizli cennetlerinden biri olan Kabaceviz Şelaleleri, Çarşamba ilçesinde yer alıyor ve üç kademeli bir şelale olmasıyla dikkat çekiyor. Şelalenin olduğu bölgede foto safari, dağcılık ve doğa yürüyüşü gibi aktiviteler düzenleniyor. Dilerseniz muhteşem manzara eşliğinde piknik yapabileceğiniz yerler de bulunuyor. Kabaceviz Şelaleleri, mayıs sonundan ekim başına kadar en güzel manzaralarını sunuyor.
